Dodawała mu męstwa ta uboczna okoliczność, że znał dobrze Hermę, że był jednym z jej admiratorów wybranych i że pewien się zdawał, iż mu ona dopomoże na przekór drugim, dla pokazania swej siły i dla przyjemności zawiązania intrygi. Wielki mistrz Czolner, dogorywający w Malborku, i teraźniejszy rządzca Zakonu, Wallenrod, musieli pozostać w Prusiech. „Pan Prost – mówiła – posiada piękny fundusz i liczne familijne stosunki, przy tym jest człowiekiem w dojrzałym wieku, nie będzie więc zbyt się oglądał na romantyczne twoje wyskoki. Ale potęga Francji coś też znaczyła. Bawić się z sercami ludzkimi! żeń się, tylko prędko, gdyż czuję, że umrę wśród tych pomarszczonych twarzy, a jeszcze więcej – zeschłych serc. –Dużo uczniów macie państwo u siebie? Ze studiów uniwersyteckich przywiózł z sobą demokratyzm gorący, zawzięty,w myśli,sercu i mowie wciąż jakby pacierz odmawiający deklinację:lud,ludo- wi,dla ludu,przez lud,w ludzie. Miał sporo pieniędzy i żołnierzy. Ba – dodał – gdybyż choć lada jaka,ale pewna chata. Przed sobą gdzieniegdzie dostrzegli charakterystyczne, żółte plamy pół uprawnych i kanciaste kształty chłopskich zabudowań. Czymże te ciała twe i dusze twe, tak nabyte poświęceniem się woli twej wolnej Jego woli? Jakoż po drodze już Powała spotkał mnóstwo znajomych, a między nimi wielu rycerzy sławnych w kraju i za granicą, na których z podziwem patrzył młody Zbyszko, obiecując sobie w duszy, że jeśli sprawa z Lichtensteinem ujdzie mu na sucho, to będzie się starał im wyrównać w męstwie i we wszystkich cnotach. Wyraźnie pragnął wyrzucić z siebie zasób informacji o sprawie von Klugego. Dwa bataliony rosyjskie broniące osuchu zostały tym nagłym atakiem zaskoczone. Kiedy noc zapadła. Cztery krótkie, ale wyprostowane szeregi poszły naprzód, wzbił się tuman pyłu i krzyk na cześć Ramzesa. ach, wody! Na poczciwej twarzy Kaplickiego odmalował się niepokój. Ale nie osiągnąłeś sukcesu. Widziałem w nim siebie jako burzyciela ustroju, w którego mocy jest zmienić świat. Wszakoż czasu wojny siła należy na onej rozumnej śmiałości, która śmiałość z wielkiego serca pochodząc, a wykorzeniając s człowieka przyrodzone doległości i myśli strestane tak go umocnić może, iż nie telko sie nie lękać niebespieczeństwa, ale go ani sobie kęs jeden ważyć będzie. Na tym się poroziumienie wzajemne opierało, skąd to wynikło następstwo, że kiedy losy pułkownikową przygniotły, nieszczęście, jakie ją spotkało, włościanie odczuli i starali się być jej, jak mogli a jak umieli, ku pomocy.